Βρίσκομαι στην ιδιαίτερα ευχάριστη θέση να χαιρετίζω την έκδοση των Βασιλείου Νικόλτσιου, Γεωργίου Σκαλτσογιάννη και Βασιλείου Αναστασόπουλου με τίτλο `Λόγια εικόνων του `40`.
Wie es eigentlich gewesen... Αυτή η ακατανόητη για πολλούς φράση από γερμανικό κείμενο του 19ου αιώνα, αποτελεί ίσως την αρχή του κακού και επακριβών σημαίνει `όπως συνέβησαν στην πραγματικότητα`. Πρόκειται για ένα χωρίο από την Παγκόσμια Ιστορία του Leopold Ranke, που ουσιαστικά δηλώνει τη διαβεβαίωση του ιστορικού ότι θα περιγράψει τα γεγονότα όπως ακριβώς έγιναν, εξαλείφοντας από την ιστορική ανάλυση κάθε ίχνος του εαυτού του.
Στην παρούσα έκδοση αυτό έχει επιτευχθεί. Εβδομήντα χρόνια μετά από το `γεγονός`, η μνήμη αποφορτίστηκε και οι συγγραφείς παρουσιάζουν την πορεία των γεγονότων, χωρίς τα δεσμά οποιασδήποτε προσωπικής ή εθνικής φόρτισης.
Μέσα από τα τεκμήρια τη συλλογής του Συνταγματάρχη (ΥΦ) ε.α. κ. Βασιλείου Νικόλτσιου -Φαρμακοποιού, Διευθυντού του Ιδρύματος Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα, σε συνεργασία με τους Αντισυνταγματάρχη (ΠΒ) κ. Γεώργιο Σκαλτσογιάννη και Επίλαρχο κ. Βασίλειο Αναστασόπουλο, αξιωματικών της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού, ζωντανεύει ένα τιτάνιος αγώνας που δικαίως εγγράφεται στην ελληνική ιστορία ως Έπος του `40.
Αυτή η έκδοση μάς κάνει συνεργούς της Ιστορίας. Οδηγεί το δάχτυλό μας όχι μόνο να γυρίσει τις σελίδες του βιβλίου αλλά ίσως, για διαφορετικούς λόγους για τον καθένα μας, μας ωθεί να ξεφυλλίσουμε τις σελίδες της ίδιας μας της ζωής. Δεν είναι μόνο η γνώση που προσφέρει αυτό το βιβλίο. Δεν είναι οι δάφνες της επιστημονικής κοινότητας για το μοναδικό, το νέο και το προάγον την επιστήμη της ιστορίας αυτό που επιδιώκει. Είναι η αδιαμβήσβητητη σύνδεση με το παρελθόν. Είναι η προβολή γνωστών και άγνωστων πτυχών της ιστορίας μέσα από λόγια και εικόνες. Αυτό που προσφέρει τελικά αυτή η έκδοση είναι η ενδυνάμωση αυτής της ζωτικής λειτουργίας του εγκεφάλου που λέγεται Μνήμη, Θύμηση. Και όλα αυτά με τρόπο επιστημονικό, με ιδιαίτερη ανησυχία για το ιστορικό γίγνεσθαι, με σεβασμό για τον τρόπο προσέγγισης του παρελθόντος και με γνώση της ιστορικής `απόστασης`.
Για την πολυετή προσπάθεια των συγγραφέων να συλλέξουν και να παρουσιάσουν το εν λόγω υλικό αξίζουν θερμά συγχαρητήρια. Όσον αφορά όμως στο αποτέλεσμα που αυτή η προσπάθεια έχει στον αναγνώστη και μελετητή τη ιστορίας, είμαι πλέον βέβαιος ότι οι περιπέτειες της μνήμης και το πώς αυτή επιβίωσε μέσα από τα σαρωτικά κύματα τη Ιστορίας, έχουνε μάλλον βρει το δρόμο για επούλωση.

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]