Ο όρος `πόλη-κράτος` δεν μπορεί να περιγράψει αυτό που υπήρξε πραγματικά η Σπάρτη. Έχει ειπωθεί ήδη από την αρχαιότητα ότι το σπαρτιατικό κράτος κατά την εποχή της ακμής του έμοιαζε με απέραντο στρατόπεδο. Αυτή η εκτίμηση μπορεί να φαίνεται ότι ενέχει το στοιχείο της υπερβολής. Ωστόσο δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Η Σπάρτη είναι η μόνη πόλη ολόκληρου του αρχαίου ελληνικού κόσμου - από τη Μασσαλία έως το Παντικάπαιο - που περιγράφεται καλύτερα από τον όρο `πόλη-στρατόπεδο`. Επιπροσθέτως, το σπαρτιατικό κράτος υπερείχε από τη μέση ελληνική πόλη-κράτος της εποχής και ως προς την έκταση και τον πληθυσμό. Το κράτος της Σπάρτης είχε κατά την περίοδο της ακμής του πληθυσμό της τάξης των 330.000 κατοίκων και έκταση 8.400 τ. χμ. Αυτά τα μεγέθη μπορούσαν να συγκριθούν μόνο με τα αντίστοιχα ελληνικών φυλετικών κρατών όπως η Θεσσαλία και η Μακεδονία.
Ο σπαρτιατικός (ή λακεδαιμονικός) στρατός δημιουργήθηκε από τους 2.000 Δωριείς άνδρες που εγκαταστάθηκαν με τις οικογένειές τους στην περιοχή της μυκηναϊκής Λακεδαίμονος περί το δεύτερο μισό του 12ου αι. π.Χ. Μέχρι το 547 π.Χ. ο σπαρτιατικός στρατός είχε καταστήσει την πόλη του την ισχυρότερη της Ελλάδας. Το 400 π.Χ., όταν η Σπάρτη έφτασε στο απόγειο της δύναμής της, οι δύο με τρεις χιλιάδες Σπαρτιάτες πολεμιστές υπαγόρευαν τη θέλησή τους σε τρία με τέσσερα εκατομμύρια Έλληνες. Κανένας πολεμιστής της Αρχαιότητας - ούτε ο Ασσύριος των qurubti δηλαδή, της (βασιλικής φρουράς), ούτε ο Μακεδόνας φαλαγγίτης-εταίρος ή ο Ρωμαίος λεγεωνάριος - δεν μπόρεσε να φτάσει το επίπεδο της πολεμικής δεινότητας του Σπαρτιάτη οπλίτη. Η στρατιωτική εκπαίδευση, η ετοιμότητα και η αντοχή του, σωματική και ψυχική, ήταν ασυναγώνιστες. Το ίδιο και ψυχολογία του, που αψηφούσε τον θάνατο. Στην επίτευξη αυτής της ανωτερότητας `βοήθησαν` οι αντίπαλοί του, οι οποίοι έως το 480 π.Χ. ήταν μάλλον αποκλειστικά Έλληνες οπλίτες, το καλύτερο μαχητικό δυναμικό του τότε γνωστού κόσμου. Παρά το υψηλό επίπεδο οργάνωσης, εκπαίδευσης και τακτικής των άλλων ελληνικών στρατών, στάθηκε αδύνατο γι` αυτούς να νικήσουν τους Σπαρτιάτες οπλίτες επί τριακόσια χρόνια οπλιτικού πολέμου (669-371 π.Χ.). Όταν τους αντιμετώπιζαν οι εχθροί τους, δεν θεωρούσαν ότι πολεμούσαν θνητούς ανθρώπους, αλλά την αθάνατη ιδέα της αήττητης Σπάρτης.
Οι Σπαρτιάτες προσπαθούσαν - συνετά - να κρατήσουν μυστική την οργάνωση, τη δύναμη και τις πολεμικές μεθόδους του στρατού τους ή διέδιδαν παραπλανητικά στοιχεία ως προς αυτά. Εξαιτίας αυτής της πολιτικής τους, λίγες ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τον σπαρτιατικό στρατό ήταν γνωστές στους αρχαίους συγγραφείς και ελάχιστες στους σύγχρονους. Αυτό το φαινόμενο προκαλεί συχνά αντιφάσεις και ασάφειες στα έργα που αναφέρονται στον στρατό της Σπάρτης, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ελπίζουμε η παρούσα μελέτη να περιλαμβάνει όσο το δυνατόν λιγότερα παρόμοια ατοπήματα.

[Απόσπασμα από το κείμενο της εισαγωγής της έκδοσης]