Σπουδή στον ύστερο νεοπλατωνισμό
Ο Πλάτων επιστρέφει στην Αθήνα
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-485-013-6
Ηρόδοτος, Αθήνα, 2011
1η έκδ., Ελληνική, Νέα
Βιβλίο, Βιβλίο (άγνωστο δέσιμο)
24 x 15 εκ, 720 σελ.
Περιγραφή

Ο Πρόκλος και ο Δαμάσκιος ορίζουν την επεξεργασία του συνόλου των θεμάτων τους υπό την προϋπόθεση ότι η ανώτατη οντολογική πραγματικότητα, το Εν -και, πιο ακραία για τον δεύτερο, το Άρρητον-, εκδηλώνεται παραγωγικά, έως και τις έσχατες εκφάνσεις του υπαρκτού, την ύλη. Καταθέτουν έτσι στο οντολογικό χρηματιστήριο έναν αδιαπραγμάτευτο μονισμό. Το έργο τους είναι γιγάντιο και η συμβολή τους στην ερμηνεία της ελληνικής σκέψης ευρίσκεται έξω από κάθε αμφισβήτηση. Περιγράφουν όμως έναν κόσμο που παρέρχεται. Και οι δύο εκφράζουν την εναγώνια προσπάθεια ενός στοχασμού και ενός τρόπου ζωής να καταστήσουν πειστικό τον λόγο τους σε έναν κόσμο που έχει συγκροτηθεί όμως με διαφορετικά, από τα οικεία τους, πρότυπα ζωής.
Το ότι χρησιμοποιούν πολυδαίδαλα φιλοσοφικά και θεολογικά σχήματα, καθώς και μακροσκελείς συλλογισμούς, θα μπορούσε να ερμηνευθεί σε κάποιο, έστω ελάχιστο, βαθμό και από τις ανωτέρω σκοποθεσίες. Προσπάθησαν πάντως και οι δύο με ένα ανυπέρβλητο πνευματικό και συγγραφικό άθλημα να δικαιώσουν στη συνείδηση των ανθρώπων μία παράδοση, η οποία διαπίστωνε όμως καθημερινά ότι απομακρύνεται από το ιστορικό, το κοινωνικό και το πολιτικό προσκήνιο. Και βίωναν, αν επιτρέπεται ο όρος, μία τραγωδία. Ωστόσο, ανέδειξαν μία παράμετρο ιστορικώς καίρια: η Αθήνα συνιστά τον οντολογικό τόπο του φιλοσοφείν, την απαράμιλλη έδρα των συλλογιστικών αγωνισμάτων, έστω και των ατελέσφορων...


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Πρόλογος
Σπουδή στον ύστερο νεοπλατωνισμό. Ο Πλάτων επιστρέφει στην Αθήνα
Μέρος Α: Προσεγγίσεις στο φιλοσοφικό σύστημα του Πρόκλου
Εισαγωγικά στον Πρόκλο
1. Όψεις της έννοιας της ιεραρχίας στον Πρόκλο
Η ανώτατη μεταφυσική τριάδα 'είναι-ζωή-νους'. Η παραγωγή-απορροή ως όρος μετάβασης από τη μεταφυσική ενότητα στην πλήθυνσή της. Συμπεράσματα.
2. Όψεις της λειτουργίας των μεταφυσικών ειδών στον Πρόκλο
Είδη και άλογες ψυχές. Οι επιμέρους εμπειρικές ψυχές. Από τις ψυχές στα πεποιωμένα σώματα. Προς μια θεωρία περί ύλης.
3. Η θεολογία ως επιστήμη στον Πρόκλο
Ο Πλάτων ως μυστικός θεολόγος. Οι μετεωρισμοί προς τη συγκρότηση της θεωρίας. Προς την αποκατάσταση του Πλάτωνα. Ο διάλογος Παρμινίδης ως το πλήρωμα της θεολογικής επιστήμης. Συμπεράσματα.
4. Όψεις της σχέσης της μουσικής με την πολιτική στον Πρόκλο
Η αρμονία και οι ρυθμοί ως στοιχεία του μουσικού και του πολιτικού. Ο μουσικός ως πολιτικός και ο πολιτικός ως μουσικός. Η ειδική αποστολή του μουσικού και του πολιτικού. Η σχέση της μουσικής με τη θεολογία και τη φιλοσοφία.
Μέρος Β: Ο νεοπλατωνικός φιλόσοφος Δαμάσκιος
Εισαγωγικά στον Δαμάσκιο
5. Η ένωσις και η διάκρισις στον Δαμάσκιο
Η ανώτατη αρχή ως η απόλυτη ενότητα. Προς τις απαρχές των διακρίσεων. Η 'επιμονή' στην ενότητα. Το ηνωμένον ως απορροή του Ενός. Το ηνωμένον και η τριάδα Ον-Ζωή-Νους.
Επίλογος
Βιβλιογραφία
Πηγές. Δαμάσκιος. Πρόκλος. Μελέτες.
Πίνακας περιεχομένων