Τη ζωή τη ζούμε ατενίζοντας μπροστά αλλά την κατανοούμε κοιτάζοντας πίσω, γράφει ο Soren Kierkegaard. Σε περιόδους αβεβαιότητας, όταν το μέλλον εμφανίζεται θολό και αινιγματικό, τότε η ανάγκη προς μια επιστροφή στο παρελθόν καθίσταται πιο επιτακτική. Σε τέτοιες περιόδους `να εξερευνάς το παρελθόν σημαίνει να εργάζεσαι για το μέλλον`, παρατηρεί ο Alexis de Tocqueville. Σχεδόν όλοι οι ιστορικοί συμφωνούν με τον Benedetto Groce ότι κάθε ιστορικό πόνημα αποτελεί σύγχρονη ιστορία, ότι δηλαδή η θεώρηση και η ερμηνεία προγενέστερων γεγονότων αναπόφευκτα γίνονται υπό το πρίσμα των πολιτικών, κοινωνικών και ιδεολογικών ρευμάτων της εποχής. Σκοπός της μελέτης αυτής είναι να ερευνήσει και να εξετάσει το ευρωπαϊκό γίγνεσθαι υπό το φως των κοσμοϊστορικών εξελίξεων και αλλαγών, που συντελέστηκαν με την κατάρρευση του τείχους του Βερολίνου, την ενοποίηση της Γερμανίας και το τέλος του ψυχρού πολέμου.

[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]