Το κεφαλονίτικο γλωσσικό ιδίωμα

Πρακτικά επιστημονικού συμποσίου: Αργοστόλι, 13 Οκτωβρίου 2007

Αντωνακάτου, Ντιάνα || Γιακουμάκη, Ελευθερία || Δανελάτου, Γερασιμούλα || Ζαπάντη, Σταματούλα Σ. || Καραντζή, Χρυσούλα || Κοντοσόπουλος, Νικόλαος Γ. || Κυπριώτου, Διονυσία || Μαγούλα, Ευγενία || Μαγουλάς, Γιώργος Α. || Μπέης, Σταμάτης || Πετράτος, Πέτρος || Ποδηματά, Αναστασία || Πολλάτου, Ευπραξία || Πυλαρινός, Θεοδόσης || Ραυτοπούλου, Μαρία

Επιμέλεια κειμένου: Πετράτος, Πέτρος

Κυκλοφορεί

ISBN: 978-960-98971-1-2

Σύνδεσμος Φιλολόγων Κεφαλονιάς - Ιθάκης, Αργοστόλι, 2012

1η έκδ., Ελληνική, Νέα

Βιβλίο, Χαρτόδετο

24 x 17 εκ, 465 γρ, 214 σελ.

Περιγραφή

Σκοπός αυτής της παρουσίασης είναι να προβάλει στο ευρύ κοινό τα γλωσσάρια που έχουν γραφεί έως τις μέρες μας για τα ιδιώματα της Κεφαλονιάς και της Ιθάκης.
Σκοπός γενικότερα αυτών των γλωσσάριων είναι να καταγράψουν όσο το δυνατόν περισσότερες λέξεις, φράσεις, εκφράσεις που ακούγονταν αλλά και ακούγονται στα δύο αυτά νησιά και που θα αποτελέσουν ένα θησαυρό για τις επόμενες γενιές, καθόσον είναι γνωστό ότι η γλώσσα εξελίσσεται και προσαρμόζεται στις εκάστοτε χρονικές ανάγκες, με αποτέλεσμα πολλές λέξεις και φράσεις να αποβάλλονται από τον καθημερινό λόγο και να λησμονούνται με το πέρασμα του χρόνου.
Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που καταπιάστηκαν με τη συλλογή λέξεων και φράσεων χρειάστηκαν αρκετά χρόνια, ώστε να φέρουν εις πέρας το σκοπό αυτό. Αυτή η παρουσίαση, λοιπόν, ας αποτελέσει ένα φόρο τιμής και έναν έπαινο σε όλους εκείνους που μοχθούν για την επιβίωση της ελληνικής γλώσσας.
Πριν προχωρήσω στην αναφορά και παρουσίαση των γλωσσάριων, θα ήθελα να αναφέρω μια ανακοίνωση της Γλωσσικής Εταιρείας σχετικά με τον τρόπο κατά τον οποίο συλλέγεται το γλωσσικό υλικό. Εν έτει 1922 και με επανέκδοση το 1931 η Γλωσσική Εταιρεία εκδίδει οδηγίες για τη συγκέντρωση του δημώδους γλωσσικού υλικού είτε από ειδικούς φιλολόγους είτε από οποιοδήποτε εγγράμματο.
Το έργο της συλλογής του δημώδους υλικού περιλαμβάνει τα εξής κεφάλαια:
1. συλλογή των λέξεων και φράσεων του κοινωνικού ή του καθόλου βίου μας,
2. απάνθιση φράσεων έκτης καθημερινής ομιλίας,
3. συλλογή των τοπωνυμίων του τόπου, δηλ. των ονομάτων των γεωγραφικών στοιχείων, λ.χ. όρμων, ακρωτηρίων, βουνών, ποταμών, κατατοπιών, χωραφιών κ.τ.λ.,
4. καταγραφή λόγου ή διαλόγου εν συνεχεία προφερομένου εξ αυτού του στόματος των ομιλούντων,
5. καταγραφή των μνημείων του λόγου, όπως τραγουδιών, επωδών, αινιγμάτων, παραδόσεων, όσα δια της προφορικής παράδοσης οι πατέρες μας μας άφησαν. [...]

Πρόγραμμα Εργασιών του Επιστημονικού Συμποσίου
Κατάλογος συνέδρων
Προσφωνήσεις - Εισαγωγική ομιλία
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ - ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ
ΓΕΡΑΣΙΜΟΥΛΑ ΔΑΝΕΛΑΤΟΥ: Τα γλωσσάρια του κεφαλληνιακού και ιθακησιακού ιδιώματος
ΕΥΓΕΝΙΑ ΜΑΓΟΥΛΑ, ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΜΠΕΗΣ: Ο ρόλος του κεφαλονίτικου ιδιώματος στη διαμόρφωση της Κοινής Νέας Ελληνικής
ΝΙΚΟΛΑΟΣ Γ. ΚΟΝΤΟΣΟΠΟΥΛΟΣ: Τα επτανησιακά γλωσσικά ιδιώματα
ΜΑΡΙΑ ΡΑΥΤΟΠΟΥΛΟΥ: Χαρακτηριστικά του ιδιώματος της Ιθάκης
ΝΤΙΑΝΑ ΑΝΤΩΝΑΚΑΤΟΥ: Το Πρακτικόν της Λατινικής Επισκοπής Κεφαλληνίας και η Επιτομή αυτού ως γλωσσικά κείμενα
ΣΤΑΜΑΤΟΥΛΑ ΖΑΠΑΝΤΗ: Ο γραπτός λόγος των νοταρίων της Κεφαλονιάς τον 16ο και 17ο αιώνα
ΓΕΩΡΓΙΟΣ Γ. ΜΑΓΟΥΛΑΣ: Η θέση της αρχαίας κεφαλληνιακής διαλέκτου μεταξύ των δυτικών (δωρικών) διαλέκτων
ΠΕΤΡΟΣ ΠΕΤΡΑΤΟΣ: Αρχαιοπινή στοιχεία στο καθημερινό λεξιλόγιο της Κεφαλονιάς
ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΚΥΠΡΙΩΤΟΥ - ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΠΟΔΗΜΑΤΑ: Τουρκικές λέξεις στο κεφαλονίτικο λεξιλόγιο. (Από το χειρόγραφο του Ευάγγελου Τσιμαράτου)
ΕΥΠΡΑΞΙΑ ΠΟΛΛΑΤΟΥ: Μόνο δικά μας: κατασκευή και χρήση τοπικών εννοιών
ΓΙΑΚΟΥΜΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ: Μορφολογικές παρατηρήσεις στο κεφαλονίτικο ιδίωμα
ΧΡΥΣΟΥΛΑ ΚΑΡΑΝΤΖΗ -ΑΝΔΡΕΙΩΜΕΝΟΥ: Προφορικότητα και λογοτεχνικότητα στην κεφαλονίτικη σάτιρα
ΘΕΟΔΟΣΗΣ ΠΥΛΑΡΙΝΟΣ: Διαλεκτικά παιχνίδια της γλώσσας του Ανδρέα Λασκαράτου