Το έργο πραγματεύεται την πάλη του δυνατού, τίμιου αστού εναντίον του καπιταλισμού. Ο καπιταλισμός προβάλλει με ένα καθορισμένο ψέμα. Ένα δημοτικό ίδρυμα λουτρών όχι μόνο δεν προσφέρει καμία θεραπεία αλλά είναι και τέλεια βλαβερό. Κι όμως το ίδρυμα προσπορίζει πολλά κέρδη στην πόλη. Αν αποκαλύψει κανένας την πραγματική του κατάσταση, την ανθυγιεινή, θα ρίξει πλήθος κόσμου στην ανέχεια. Η αλήθεια όμως πρέπει να ειπωθεί και εδώ βρίσκεται η σύγκρουση.
Μπορεί ο γιατρός Στόκμαν να σωπάσει; Όχι, πρέπει να μιλήσει. Μπορεί όμως να περιμένει και νίκη; Όχι, είναι αδύνατον. Έτσι, η ελπίδα, αβέβαιη και αόριστη, μετατίθεται στο μακρινό μέλλον, όταν η ανθρωπότητα πετύχει την εξέλιξή της.
Φυσικά ο Στόκμαν δεν είναι εχθρός του λαού. Ο τίτλος είναι ειρωνικός. Σαν εραστής της αλήθειας πασχίζει να καταπατήσει ένα βλαβερό ψέμα. Αλλά στον λαό δεν αρέσουν τέτοιες αγάπες.
