1912-13: Οι χριστιανικοί λαοί της Βαλκανικής –Έλληνες, Σέρβοι, Μαυροβούνιοι και Βούλγαροι– επιτίθενται από κοινού κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, με σκοπό την απελευθέρωση των αλύτρωτων αδελφών τους. Στο πλαίσιο αυτό η Ελλάδα, έπειτα από σκληρούς και αιματηρούς αγώνες, διπλασίασε την εδαφική της επικράτεια, απελευθερώνοντας την Ήπειρο, τη Μακεδονία και τα νησιά του βορείου Αιγαίου. Ανάμεσα στους πρωταγωνιστές αυτού του έπους υπήρξε και ένας απλός στρατιώτης, ο Γιάγκος Γρατσίας από το Φιλώτι Νάξου, ο οποίος πολέμησε στο θεσσαλικό, το μακεδονικό και το ηπειρωτικό μέτωπο, όπου και τραυματίστηκε και αιχμαλωτίστηκε από τους Τούρκους. Tελικά απελευθερώθηκε, έχοντας όμως χάσει τη σωματική του ακεραιότητα. Τα όσα σημαντικά γεγονότα βίωσε κατά τη διάρκεια του πρώτου αυτού Βαλκανικού Πολέμου τα περιγράφει σε έμμετρη χειρόγραφη διήγησή του, που συνέταξε λίγα χρόνια αργότερα, η οποία και αποτελεί σημαντική πηγή της σύγχρονής μας ιστορίας.