ΕΞΕΧΟΥΣΑ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ μεταξύ των λογοτεχνών του Μεσοπολέμου ο «ντανταϊστής» Γιώργης Ζάρκος. Ο άνθρωπος που τη δεκαετία του 1930 προέβη σε πρωτοφανείς για την εποχή ενέργειες, καθώς έσπασε κατ’ επανάληψη τις βιτρίνες του εκδοτικού οίκου «Πυρσός», οι ιδιοκτήτες του οποίου δημοσίευσαν έργο του, που τους είχε παραδώσει προς δημοσίευση, με το όνομα άλλου και όχι το δικό του.

Εκτός αυτού, ο Ζάρκος σε συμβολικό επίπεδο, με τις απόψεις, τα κείμενα και τη δράση του, έσπασε πολλές ακόμη «βιτρίνες», όπως αυτές του ακαδημαϊσμού, της εξουσίας, της Δικαιοσύνης, των διωκτικών αρχών, των κομμάτων, των πολιτικών, του Τύπου, της Εκκλησίας, της φυλακής και βεβαίως του ψυχιατρείου.

Η ανυπότακτη και απείθαρχη στάση του αποτέλεσε την αφορμή του εγκλεισμού του, για πολιτικούς λόγους, στο ψυχιατρείο. Αυτούς τους λόγους, όπως και τις συνθήκες εγκλεισμού του πραγματεύεται το παρόν βιβλίο, βάσει τεκμηρίων που εντοπίστηκαν στο Δημόσιο Ψυχιατρείο Αθηνών, σε γραπτά κείμενα του συγγραφέα και στον Τύπο της εποχής.

Όσον αφορά τον Ζάρκο και την ιστορία του, μάλλον διεκδικεί πολλές «πρωτιές» και μοναδικότητες. Αποτελεί καταρχάς για την Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζονται, την πλέον χαρακτηριστική περίπτωση εγκλεισμού σε ψυχιατρείο για πολιτικούς λόγους. Επακόλουθο αυτού ήταν να γίνει ο πρώτος που έγραψε και εξέδωσε βιβλία για τα σοβαρότατα προβλήματα του συστήματος-ψυχιατρείου και των τροφίμων του. Η απροκάλυπτη γραφή και το μαύρο χιούμορ που τον χαρακτήριζαν έσπασαν τη σιωπή, την αδιαφορία και τις «βιτρίνες» του ψυχιατρείου, θέτοντας σε αμφισβήτηση τις έως τότε συμβατικές αναφορές στο «τρελοκομείο» και στους «τρελούς». Βεβαίως είναι ο μοναδικός στην εποχή του από το χώρο της Αριστεράς που ασχολήθηκε επισταμένως με το θέμα, διατυπώνοντας απόψεις και προτάσεις. Μια Αριστερά που, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, για αδιερεύνητους λόγους, δεν καταπιάστηκε με τους περιθωριοποιημένους ψυχικά πάσχοντες.Τα όργανα της εξουσίας και γενικότερα οι διώκτες του Ζάρκου ποτέ δεν εξέλαβαν τις ιδέες και τη στάση του ως εκκεντρικότητα ενός καλλιτέχνη, πράγμα που ο ίδιος άλλωστε απευχόταν, με αποτέλεσμα να πληρώσει, όπως και οι άλλοι κοινωνικοί αγωνιστές της εποχής του, το αναλογούν αντίτιμο, με διώξεις, ξυλοδαρμούς, καταδίκες, φυλακίσεις, εξορία, με αποσιώπηση και απαξίωση του έργου του.

Ο Ζάρκος με τις ιδέες, το χιούμορ και τη συμπεριφορά του αναιρούσε τους μέχρι τότε κανόνες της σχέσης κράτους-πολίτη και του «παιγνιδιού» μεταξύ διώκτη και διωκόμενου. Σε αντίθεση με την πρακτική των κινημάτων της εποχής του, ο Ζάρκος αρκετές φορές δρούσε «κατά μόνας», χωρίς την πολιτική κάλυψη κάποιας συλλογικότητας, πρακτική που ο ίδιος αναγνώρισε σε μεταγενέστερα κείμενά του ως μειονέκτημα.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ. ΥΦΑΝΤΗΣ γεννήθηκε στην Αθήνα. Έκανε τις βασικές σπουδές του (Κοινωνιολογία) στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου της Σόφιας St. Kliment Ohridski και τη διδακτορική διατριβή του στον Τομέα Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Εργάζεται στην αντιμετώπιση των εξαρτήσεων από το 1987. Είναι επιστημονικός υπεύθυνος του Τμήματος Έρευνας και Εκπαίδευσης της Μονάδας Απεξάρτησης 18 ΑΝΩ. Έχει συμμετάσχει με πολλές ανακοινώσεις σε συνέδρια και με δημοσιεύσεις σε επιστημονικά και άλλα περιοδικά.

Από τις Εκδόσεις Άγρα κυκλοφορεί το βιβλίο του Τοξικομανία δι’ ηρωίνης – Η χρήση ουσιών στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου (2017).