Tα δάση περιλαμβάνονται αναμφίβολα ανάμεσα στα πιο σημαντικά οικοσυστήματα της Μεσογείου. Είναι πολύ πλούσια σε βιοποικιλότητα και παρέχουν μια σειρά περιβαλλοντικών υπηρεσιών. Οι ταχείες και ξαφνικές αλλαγές στις χρήσεις γης λόγω των κακών πρακτικών διαχείρισης, συμπεριλαμβανομένης της υπερεκμετάλλευσης, η ανάπτυξη και οι πιέσεις της διεθνούς αγοράς, η υποβάθμιση και απώλεια φυσικών ενδιαιτημάτων και η ρύπανση, είναι λίγοι μόνο από τους κύριους παράγοντες που επιδρούν στα Μεσογειακά δάση και προκαλούν την υποβάθμισή τους. Αν προστεθεί και η κλιματική αλλαγή σε αυτούς τους παράγοντες, συνοδευόμενη από ακραία καιρικά φαινόμενα όπως κύματα καύσωνα, καταρρακτώδεις βροχές, περιόδους ξηρασίας και δυνατές ανεμοθύελλες, η ανθεκτικότητα και η ικανότητα προσαρμογής των δασών μειώνεται δραστικά.
Οι μεγάλης κλίμακας πυρκαγιές των δασών βρίσκονται ανάμεσα στις πιο άμεσες συνέπειες της κλιματικής αλλαγής που επηρεάζουν τα Μεσογειακά δάση.
Οι επιπτώσεις τής κλιματικής αλλαγής σε συνδυασμό με τις αλλαγές χρήσεων γης και την κακοδιαχείριση των δασών, προκαλούν αύξηση της συχνότητας, της έντασης και της έκτασης των πυρκαγιών. Αυτή η τάση παρατηρήθηκε κυρίως στις χώρες της βόρειας Μεσογείου (π.χ. Πορτογαλία, νότια Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα) κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων δεκαετιών. Εάν οι συνθήκες αυτές επικρατήσουν στις νότιες περιοχές της Μεσογείου, οι επιπτώσεις στα δασικά οικοσυστήματα ολόκληρης της Μεσογείου θα είναι δραματικές.
Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αποτελεί μέγιστη προτεραιότητα για τις κυβερνήσεις, τα ερευνητικά ινστιτούτα και τους διεθνείς οργανισμούς που εργάζονται στην περιοχή. Η IUCN, το WWF και, γενικότερα, φορείς για την προστασία της φύσης αναλαμβάνουν δράση σε σχέση με τα δάση και την κλιματική αλλαγή, που περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη στρατηγικών
προσαρμογής για τη διαχείριση των αβεβαιοτήτων που δημιουργούνται από την κλιματική αλλαγή και την ανάπτυξη ικανοτήτων οικολογικής και κοινωνικής προσαρμογής.
Το Κέντρο για τη Συνεργασία στη Μεσόγειο της IUCN (IUCN-Med), το γραφείο του WWF για τη Μεσόγειο και το WWF Ελλάς έφεραν σε επαφή οργανισμούς, συνεργάτες και ειδικούς σε μια συνάντηση εργασίας με τίτλο «Προσαρμογή της Διαχείρισης και της Προστασίας των Μεσογειακών Δασών στην Κλιματική Αλλαγή», που έλαβε χώρα στην Αθήνα στις 14-17 Απριλίου 2008. Κατά τη διάρ-
κεια της συνάντησης, οι συμμετέχοντες από ΜΚΟ, ερευνητικά ινστιτούτα, κυβερνητικούς και διακυβερνητικούς οργανισμούς, καθώς και διαχειριστές δασών και προστατευόμενων περιοχών, ανέλυσαν την αναγκαιότητα και τις ευκαιρίες για την αύξηση της ικανότητας προσαρμογής των δασών και των κοινωνιών υπό το πρίσμα των παγκόσμιων αλλαγών. Συζητήθηκαν οι προβλέψεις για την κλιματική αλλαγή στην περιοχή και παρουσιάστηκαν στρατηγικές και εργαλεία προσαρμογής που έχουν αποδειχθεί επιτυχημένα σε άλλες περιοχές.
Οι συμμετέχοντες στη συνάντηση εργασίας προετοίμασαν μια κοινή διακήρυξη (η Διακήρυξη των Αθηνών περιλαμβάνεται ως παράρτημα σε αυτήν την έκδοση), παρακινώντας όλες τις Μεσογειακές χώρες να αναπτύξουν από κοινού, να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα και να συντονίσουν στρατηγικές και εργαλεία για τη μείωση των κινδύνων και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.
Η Διακήρυξη εξέφρασε, επίσης, την επείγουσα ανάγκη για συνεργασία βορρά και νότου στην περιοχή της Μεσογείου.
Η συνάντηση εργασίας συγχρηματοδοτήθηκε από το Κέντρο για τη Συνεργασία στη Μεσόγειο της IUCN (IUCN-Med), το γραφείο του WWF για τη Μεσόγειο, καθώς και τα Κοινωφελή Ιδρύματα Α. Γ. Λεβέντη, Ι. Σ. Λάτση και Μποδοσάκη, τα οποία συγχρηματοδοτούν το πρόγραμμα του WWF Ελλάς «Το Μέλλον των Δασών».
Η έκδοση αυτή αποτελεί ένα πρώτο βήμα για την ανάπτυξη ενός κοινού προγράμματος εργασίας και στρατηγικής για την προσαρμογή των Μεσογειακών δασών στην κλιματική αλλαγή. Υλοποιήθηκε με τη συμβολή διεθνών οργανισμών όπως οι FAO, UNDP, GTZ, WWF και IUCN, συνεργατών και συμμετεχόντων οργανισμών, χρηστών και διαχειριστών του δάσους, κυβερνήσεων, ερευνητικών
ινστιτούτων και του ιδιωτικού τομέα.
Η έκδοση αυτή πραγματοποιήθηκε με την οικονομική υποστήριξη του Ισπανικού Οργανισμού για τη Διεθνή Συνεργασία και Ανάπτυξη (AECID).
(πρόλογος του βιβλίου)
