Στις 26 Ιουλίου 1822 η καταπονημένη στρατιά του Δράμαλη, στην προσπάθειά της να υποχωρήσει προς την Κόρινθο, επιχείρησε να περάσει από τα κακοτράχαλα στενά των Δερβενακίων. Εκεί έπεσε στην αριστοτεχνική παγίδα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και υπέστη τρομερή καταστροφή.
Τις επόμενες ημέρες η ανυπόφορη δυσοσμία από τα άταφα πτώματα και τα σμήνη των όρνεων που συγκεντρώθηκαν εκεί για να κορέσουν την πείνα τους συνέθεταν ένα σκηνικό κόλασης. Επί πολλά χρόνια το πλήθος των οστών τα οποία παρέμεναν στη «χαράδρα του θανάτου» ήταν οι απτές αποδείξεις μιας από τις μεγαλύτερες πανωλεθρίες του τουρκικού στρατού.
Πώς όμως ο Γέρος του Μοριά κατάφερε να πετύχει τη μεγαλύτερη νίκη της Επανάστασης; Η απάντηση δίδεται στον τόμο αυτόν της σειράς των "Μεγάλων Μαχών". Μια ομάδα εξειδικευμένων επιστημονικών συνεργατών μελέτησε και ανέλυσε σε βάθος όλες τις υπάρχουσες πηγές και παραθέτει τα εξαιρετικά ενδιαφέροντα, συμπεράσματά της.
Αποκαλύπτεται το σκοτεινό παρασκήνιο της τουρκικής εκστρατείας, αναλύεται το στρατηγικό σχέδιο και εξιστορείται η εισβολή του Δράμαλη στον Μοριά ημέρα με την ημέρα. Παράλληλα καταγράφεται η ελληνική αντίδραση και αναδεικνύεται η στρατηγική ιδιοφυΐα του Κολοκοτρώνη.
Τι συνέβη όμως μετά τα Δερβενάκια; Έπαυσε η τουρκική στρατιά να αποτελεί απειλή για την Πελοπόννησο; Τα άρθρα τα οποία αναφέρονται στην άλωση του Ναυπλίου και στον εγκλωβισμό της στρατιάς του Δράμαλη στην Κόρινθο αποδεικνύουν ότι η ενέδρα στα Δερβενάκια αποτελούσε μόνο το πρώτο μέρος ενός ευρύτερου στρατηγικού σχεδιασμού του Έλληνα αρχιστρατήγου.
Από το αφιέρωμα δεν θα μπορούσε φυσικά να λείπει η αναφορά στην έντονη διαμάχη μεταξύ του Κολοκοτρώνη και της κυβέρνησης, εν μέσω του πολέμου, η οποία λίγο έλειψε να κόψει το νήμα της ζωής της Επανάστασης. Ο τόμος ολοκληρώνεται με μια εμπεριστατωμένη και πρωτότυπη ανάλυση των στρατών των δύο αντιμαχομένων.
Τα αποκαλυπτικά κείμενα εμπλουτίζονται με σύγχρονες φωτογραφίες από το πεδίο της μάχης, πίνακες εποχής, πρωτότυπους χάρτες, καθώς και εξαιρετικές αναπαραστάσεις στολών του Γιάννη Μυλωνά, ειδικού ενδυματολόγου-οπλογνώστη του Πολεμικού Μουσείου Αθηνών.
