Η ανθρωπολογία του κακού
Μία ανάγνωση του Γρηγορίου Νύσσης
Κυκλοφορεί
ISBN: 978-960-9566-12-4
Λογείον, Αθήνα, 11/2013
Γλώσσα: Ελληνική, Νέα
€ 11.74 (περ. ΦΠΑ 6%)
Βιβλίο, Χαρτόδετο
14 x 21 εκ., 306 γρ., 232 σελ.
Περιγραφή

Το πρόβλημα του κακού είναι ένα λογικό και συγχρόνως ένα εμπειρικό πρόβλημα, το οποίο έχει νόημα και περιεχόμενο μόνο για έναν θεϊστή, για κάποιον, δηλαδή, που αποδέχεται την ύπαρξη μιας υπερβατικής αρχής που δημιούργησε τον κόσμο ex nihilo και που βρίσκεται σε άμεση σχέση μ` αυτόν. Βεβαίως, δεν αρκεί η παραδοχή της ύπαρξης μιας εξωκοσμικής αρχής, ώστε η παρουσία του κακού να αποτελέσει αντικείμενο προβληματισμού. Σ` αυτή την υπερβατική αρχή θα πρέπει να αποδοθούν τα κατηγορήματα της παντοδυναμίας, της παντογνωσίας και της παναγαθότητας. Η παραδοχή μιας τέτοιας αρχής έρχεται σε αντίθεση με την ύπαρξη του κακού στον κόσμο. Εάν αυτό το ακατανόητο δισύλλαβο [θεός], είναι απείρως αγαθό και απείρως δυνατό, τότε είναι ικανό να αφανίσει κάθε μορφή κακού και σαφώς, ως παντοδύναμο ον, δεν υπάρχει κάτι το οποίο δεν μπορεί να μην επιτύχει. Επομένως, η παρουσία του κακού στον κόσμο είναι ασυμβίβαστη με τα κατηγορήματα που αποδίδονται στον Θεό, καθώς περιορίζει την παντοδυναμία του Θεού, δεδομένου ότι ο Θεός δεν μπορεί να δημιουργήσει το αγαθό χωρίς να υπάρχει το κακό. Εύλογα, λοιπόν, θα μπορούσε να υποθέσει κάποιος ότι είτε δεν υφίστανται τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που αποδίδονται στον Θεό είτε ότι το κακό δεν υπάρχει. Επειδή, όμως, και το κακό υπάρχει -η καθημερινή εμπειρία είναι αδιάψευστος μάρτυρας- και τα θεϊκά ιδιώματα θεωρούνται αναγκαία συμπαρομαρτούντα της ύπαρξης του Θεού, τουλάχιστον στην υπό εξέταση χριστιανική σκέψη, εύλογα, λοιπόν, ανακύπτει το ερώτημα: «πόθεν τα κακά;»


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Πρόλογος του Δημήτριου Γερούκαλη
Εισαγωγή
Κεφάλαιο πρώτο. Η παρουσία του κακού στον χώρο του υπερβατικού
-Το κτιστό και το άκτιστο ως διακριτά επίπεδα της πραγματικότητας
-Το ενδεχόμενο εφαρμοσιμότητας των αριστοτελικών κατηγοριών στον χώρο του επέκεινα
Η κατηγορία της ουσίας
Θεός αλλοιούμενος; Η παρουσία των συμβεβηκότων στον Θεό
-Πέρα από το καλό και το κακό. Οι έννοιες του αγαθού και του κακού ως κατηγορήματα της ενδοθεϊκής τάξης
-Η μεταφυσική υποστασιοποίηση του κακού και η κριτική του Νύσσης στον μεταφυσικό πεσιμισμό των Μανιχαίων
Κεφάλαιο δεύτερο. Η παρουσία του κακού στον χώρο της εμμένειας
-Η ανυποστασία του κακού
-Αυτεξούσιο και καταστροφικότητα: η ελλειμματικότητα του δημιουργήματος
-Επιλέγοντας το κακό: Η ατευξία της ανθρώπινης ελευθερίας
-Η φαινομενολογία του αγαθού
Κεφάλαιο τρίτο. Η εμφάνεια του κακού: Η ύλη, το σώμα και ο θάνατος
-Ο αρνητισμός της υλικής πραγματικότητας
-Ο Γρηγόριος Νύσσης και ο George Berkeley για την ανυπαρξία του υλικού υποστρώματος των όντων
-Ο άνθρωπος ως σύζευξη ψυχής και σώματος
-Το σώμα και η σάρκα ως διαφοροποιημένες φυσικές πραγματικότητες
-Η συμβιωτική ενότητα ψυχής και σώματος
-Το αφύσικο του θανάτου
-Ο θάνατος ως εφαλτήριο θετικών και αρνητικών ενεργοποιήσεων
Κεφάλαιο τέταρτο. Ο οριστικός αφανισμός του κακού
-Είναι αναγκαία η κόλαση;
-Ο μεταφυσικός οπτιμισμός του Γρηγορίου Νύσσης. Η περί αποκαταστάσεως των πάντων θεωρία
-Η ατελεύτητη απειρία της μακαριότητας
Επίλογος
Βιβλιογραφία
Βραχυγραφίες

Add: 2014-01-01 00:00:00 - Upd: 2020-10-23 13:46:21