Το κεφ. 1 του Α` βιβλίου της ιστορίας του Θουκυδίδη αποτελεί προοίμιο, στο οποίο ο ιστορικός:
α) αναφέρει το όνομά του (Θουκυδίδης) και την καταγωγή του (Αθηναίος)·
β) λέει ότι εξιστορεί τον πόλεμο των Πελοποννησίων και των Αθηναίων·
γ) συγκρίνει τον Πελοποννησιακό πόλεμο με τους προηγούμενους πολέμους (Μηδικά - Τρωικά), για να αποδείξει ότι ήταν ο πιο αξιόλογος πόλεμος, αφού αναστάτωσε όλους σχεδόν τους Έλληνες και τους βαρβάρους·
δ) ομολογεί ότι δεν μπορεί να εξακριβώσει τα γεγονότα τα πριν απ` τον Πελοποννησιακό πόλεμο, επειδή έχουν μεγάλη χρονική διάρκεια και δεν υπάρχουν αποδείξεις σ` αυτά.