Η Ιστορία του Πουγκατσόφ δεν είναι πολύτιμη μόνο ως ένα από τα πρώτα έργα ιστοριογραφίας αλλά και επειδή προσφέρει το ιστορικό πλαίσιο του μοναδικού μυθιστορήματος που ολοκλήρωσε ποτέ ο Αλεξάντρ Πούσκιν, της διάσημης Κόρης του Λοχαγού. (...)

Στο δεύτερο μισό του 18ου αιώνα συνέβησαν τρεις επαναστάσεις. Το να αναφερθούμε στις δύο από αυτές ως επιτυχημένες, θα ήταν… υποτιμητικό! Στην πραγματικότητα η επιτυχία τους ήταν τόσο μεγάλη, ώστε δεν υπάρχει καμία υπερβολή στον ισχυρισμό ότι διαμόρφωσαν και συνεχίζουν να διαμορφώνουν σε πολύ μεγάλο βαθμό αυτό που γνωρίζουμε σήμερα ως δυτικό πολιτισμό. Τόσο η Γαλλική όσο και η Αμερικάνικη Επανάσταση σφυρηλάτησαν και γέννησαν ιδέες, πρακτικές, θεσμούς, μέχρι και κράτη και πολιτισμούς που μας προσδιορίζουν.

Η τρίτη επανάσταση της εποχής είχε μόνο ένα κοινό με τις άλλες δύο. Συνέβη την ίδια περίοδο, από το 1773 μέχρι το 1775. Σε όλα τα άλλα, αυτή η επανάσταση, την οποία μας εξιστορεί τόσο δυναμικά ο σπουδαιότερος Ρώσος ποιητής, διαφέρει πλήρως. Με σημαντικότερη διαφορά από όλες… την αποτυχία της. Η εξέγερση του Πουγκατσόφ είχε μηδενική αποτελεσματικότητα, άρα και επίδραση.

Ήταν τόσο μεγάλη αυτή η αποτυχία ώστε η επανάσταση αυτή ποτέ δεν ονομάστηκε επανάσταση. Παρέμεινε στην ιστορία ως εξέγερση. Ή ακόμα και ως στάση.