«Ο Κίπλινγκ είναι για εμένα προσωπικά η πιο ολοκληρωμένη μεγαλοφυΐα που έχω γνωρίσει ποτέ». – HENRY JAMES

ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΕΝΟ ΤΟ 1901, το αριστούργημα του Κίπλινγκ αφηγείται την ενηλι­κίωση του μικρού και πανέξυπνου Κιμ, του «Μικρού Φίλου του Κόσμου Όλου», και τη διαχρονική ιστορία της σχέσης δασκάλου και μαθητή, σοφίας και αφοσί­ωσης. Το βασικό μοτίβο του μυθιστορήματος είναι η ζωή στους δρόμους της Ινδίας με τα καραβάνια, τις κοινωνικές ανισότητες και τα ανατολίτικα παραμύθια που απεικονίζουν την ποικιλία της ζωής σ` ένα όμορφο αλλά εχθρικό περιβάλλον, κάτω από την ταραχώδη εξουσία του Βρετανού Ράτζα. Χαμένος σε αυτόν τον αφανή κόσμο, ανάμεσα στον Γάγγη και στα Ιμαλάια, ο μικρός περιπλανώμενος των δρόμων, ο Κιμ, ξύπνιο, μαυρισμένο δια­βολάκι, χαριτωμένος αλητάκος, αν και έχει ιρλανδική καταγωγή, δεν διαφέρει σε τίποτα από τους μικρούς Ινδούς. Δίπλα του, στον δεύτερο κεντρικό ρόλο, βρίσκουμε τον Θιβετιανό του δάσκαλο, τον Λάμα, που θεωρεί τον Κιμ τον αγαπημένο μαθητή του, τον τσέλα του, που βρίσκει για εκείνον φαγητό, που του τρίβει τα πόδια, που τον λατρεύει. Ο Κιμ πηγαίνει σχολείο και εκπαιδεύεται από τον αγγλικό στρατό για να γίνει κατάσκοπος λόγω της ιρλανδικής καταγωγής του, ταυτόχρονα όμως διατηρεί τους δεσμούς ευγνωμοσύνης προς τον δάσκαλό του.

Ο Κίπλινγκ δεν έκρυβε τη συμπάθειά του για τα παιδιά και τους παράνομους. Επίσης εκφράζει μια εντυπωσιακή ανεξιθρησκεία στο μεγάλο φάσμα θρησκειών που συναντά στην Ινδία. Οι χαρακτήρες περιγράφονται ολοζώντανοι στον καθρέφτη της εποχής της αποικιοκρατίας: Αγγλικανοί και Καθολικοί ιερείς σε αντιπαράθεση, ένας αργυραμοιβός και πωλητής αλόγων, μια πλούσια χήρα, Βρετανοί πράκτορες του Μεγάλου Παιχνιδιού, η αγγλορωσική αντιπαλότητα για την κυριαρχία στην Ινδία και στο Αφγανιστάν, που συνεχίστηκε αδιάλειπτη τον 20ο και τον 21ο αιώνα. Άλλα το μεγαλείο του βιβλίου δεν βρίσκεται τόσο στις απολαυστικές πικαρέσκες περιπέτειες του Κιμ, όσο στο πανόραμα του αγγλοϊνδικού τρόπου ζωής στα τέλη του 19ου αιώνα.

 

Ο Κίπλινγκ υπήρξε ο πλέον δημοφιλής Βρετανός συγγραφέας μετά την εποχή του Ντίκενς και θαυμάστηκε από συγγραφείς όπως ο Τ.Σ. Έλιοτ, ο Μπέρτολτ Μπρεχτ, ο Ω.Χ. Ώντεν και ο Αντρέ Ζιντ.

Ο Κιμ Φίλμπυ, ένας από τους μεγαλύτερους κατασκόπους του 20ου αιώνα, δανείστηκε το ψευδώνυμό του από τον ήρωα του βιβλίου.