Όσοι έζησαν κοντά στον Γέροντα Αιμιλιανό τα πρώτα χρόνια της εγκαταβιώσεως της αδελφότητάς του, στην μονή Σίμωνος Πέτρας, έχουν φυλάξει στην καρδιά τους τις συνάξεις, κατά την διάρκεια των οποίων προσέφερε τον λόγο του στα πνευματικά του τέκνα. Συχνά ο Γέροντας μιλούσε αυθόρμητα για προσφιλή του θέματα και του άρεσε να σχολιάζει τον Βίο κάποιου οσίου, ή κάποιο πατερικό κείμενο. Ένα εξ αυτών ήταν οι ασκητικοί Λόγοι του αββά Ησαΐα. Επιλογή ιδιαιτέρως επιτυχής, διότι το κείμενο αυτό αποτελεί μία ωραία σύνθεση της διδασκαλίας των πρώτων μοναχών της Αιγύπτου, κατά τον 4ο και 5ο αιώνα. Ένας τέτοιος σχολιασμός απεικονίζει με τρόπο θαυμαστό την πνευματική παράδοση εντός της Εκκλησίας. Όπως όλοι οι μεγάλοι σύγχρονοι Γέροντες του Αγίου Όρους, ο Γέροντας Αιμιλιανός δεν δίδαξε δική του διδασκαλία. Δεν επινόησε τίποτε, δεν νεωτέρισε. Το μόνο που έκανε ήταν να μεταδίδει μια κληρονομιά που έφθανε μέχρι τις πρώτες ημέρες του μοναχισμού. Κι όμως, η διδαχή αυτή παίρνει στα χείλη του νέα εξ ολοκλήρου ζωή και μιά επικαιρότητα μοναδική. Δεν είναι στερεότυπη επανάληψη, αλλά έκφραση αυτού που ο ίδιος ζούσε, αυτού που είχε βιώσει υπό την καθοδήγηση του Αγίου Πνεύματος. Επειδή όμως το Πνεύμα που τον ζωογονούσε ήταν το ίδιο με εκείνο που ενέπνεε άλλοτε τον αββά Ησαΐα και όλους τους Πατέρες, βρίσκει κανείς μια πλήρη σύμπνοια, μια θαυμαστή συμφωνία ανάμεσα στον λόγο του Γέροντα και τα κείμενα του 4ου και του 5ου αιώνα.