Ποια η έννοια της εθνικής συνειδήσεως, ποιος ο ρόλος αυτής στην ερμηνεία της Ιστορίας και ποια η επενέργειά της στον ανθρώπινο βίο; Τί θέση επείχε στον αρχαίο ελληνικό κόσμο; Ποιος ο αντίκτυπος των αποικισμών, των εθνικών συρράξεων και των συντελεστών φθοράς, όπως εμφύλιοι πόλεμοι, κατακτήσεις και κοσμοπολιτισμοί;
Θα δοθούν απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα, τα οποία ανακύπτουν σωρηδόν πλέον στις μέρες μας, εν μια εκρήξει ιστορικού επαναπροσδιορισμού, ορθολογιστικού αναθεωρητισμού και ανέρειστων εκλογικεύσεων υπό το πρίσμα της νεωτερικότητας. Δια του παρόντος συγγράμματος επιχειρείται η ανασύνθεση ενός βασικού μέρους της ιστορίας του αρχαίου ελληνικού κόσμου, μία αναψηλάφηση γεγονότων θεμελιώδους ιστορικής σημασίας, οι φιλοσοφικές και κοινωνικές προεκτάσεις των οποίων φθάνουν ως τις μέρες μας. Μέσω δε της αντιπαραβολής της αρχαιοελληνικής εθνικής κοσμοαντιλήψεως προς την σύγχρονη εθνοαποδομητική πολεμική, ανασυντίθενται τα καίρια εκείνα ζητήματα μεγίστης ιστορικής και κοινωνικής σημασίας, το εύρος της παιδαγωγικής επιδράσεως των οποίων έχει συσταλεί και η ηθοπλαστική τους δύναμη έχει ατονήσει.
Επιπροσθέτως, στοιχειοθετείται η ύπαρξη εθνικής συνειδήσεως στον αρχαίο ελληνικό κόσμο, η οποία στέκει ως σκιά πίσω από την πολυκύμαντη ιστορία του. Επίσης, καταδεικνύεται η ασυνείδητη αναγωγή αυτής σε μυστικό θεμελιακό νόμο της ανθρώπινης συμπεριφοράς κάθε φορά που διαταράσσεται η αρμονία της Ιστορίας και παραβιάζεται η αρχή της εθνικότητας. Διότι την εθνικότητα, κατά τον Μ. Μπακούνιν, «οφείλουμε να τη σεβόμαστε. Η καταπίεσή της είναι έγκλημα, και, αυτή γίνεται ιερή αρχή κάθε φορά που απειλείται ή καταπιέζεται.»
Το ανά χείρας σύγγραμμα συνιστά κίνητρο πνευματικών ανατροπών, ταυτοχρόνως μέσο ανακοπής της προϊούσης εθνικής λήθης και της υποσκάψεως της Ιστορίας. Είναι ιδιαιτέρως εύληπτο και περιεκτικό, αποτελεί δε ένα επωφελές εκπαιδευτικό όπλο για την νεολαία, η οποία βυθίζεται ολοένα στο τέλμα της αγνοίας, του αφελληνισμού, της αλλοτριώσεως και στην τύρβη της μαζικής κουλτούρας του σύγχρονου κόσμου.